Ngành cá ngừ châu Âu nhiều lần cảnh báo rằng nếu không có hành động chính sách khẩn cấp, châu lục này có nguy cơ mất năng lực đánh bắt chiến lược và hoàn toàn phụ thuộc vào nhập khẩu.
OPAGAC – hiệp hội các doanh nghiệp sở hữu tàu đông lạnh lớn chuyên đánh bắt cá ngừ – cho biết từ năm 2016, đội tàu lưới vây châu Âu hoạt động ở khu vực Đông Đại Tây Dương đã giảm 38%, từ 21 tàu (trong đó có 14 tàu Tây Ban Nha và Pháp) xuống còn 13 tàu. Trong cùng giai đoạn đó, sản lượng đánh bắt cá ngừ nhiệt đới của đội tàu này giảm 24%, trong khi sản lượng của các đội tàu mang cờ châu Á hoạt động dưới đăng ký của các nước châu Phi như Ghana, Senegal và Guinea đã tăng tới 68%.
OPAGAC cho rằng xu hướng này là do việc thực thi các quy định bền vững mang tính “phân biệt đối xử”. Trong khi các đội tàu châu Âu tuân thủ nghiêm ngặt các quy định về môi trường và lao động – bao gồm giới hạn sản lượng, bắt buộc có quan sát viên trên tàu và lệnh cấm theo mùa đối với việc sử dụng thiết bị tập trung cá (FAD) – thì các đội tàu châu Á lại gần như không bị giám sát.
Điều này đã giúp họ nhanh chóng mở rộng hoạt động tại vùng biển Tây Phi – nơi mà theo OPAGAC, các đội tàu châu Âu đã hoạt động từ những năm 1960 và có đóng góp đáng kể cho phát triển địa phương thông qua tạo việc làm và đầu tư hạ tầng.
Áp lực từ quy định của Ủy ban châu Âu, kết hợp với các biện pháp của Ủy ban Quốc tế Bảo tồn Cá ngừ Đại Tây Dương (ICCAT), được xem là nguyên nhân chính khiến năng lực cạnh tranh của đội tàu châu Âu suy giảm. Mặc dù ICCAT mới đây đã đồng ý rút ngắn thời gian cấm sử dụng FAD từ 72 ngày xuống còn 45 ngày bắt đầu từ năm 2025, OPAGAC cho rằng động thái này là chưa đủ và kêu gọi thực thi nghiêm ngặt, có thể kiểm chứng đối với tất cả các đội tàu hoạt động ở vùng biển chung.
Số liệu càng cho thấy rõ xu thế thay đổi: từ năm 2016, sản lượng cá ngừ vây vàng và cá ngừ mắt to của châu Âu đã giảm lần lượt 38% và 36%, trong khi riêng Ghana đã tăng sản lượng cá ngừ lên 80%, bao gồm mức tăng tới 151% đối với cá ngừ mắt to.
Giữa lúc lo ngại về sự suy giảm hiện diện đánh bắt của châu Âu ngày càng tăng, ngành này hy vọng Ủy viên mới phụ trách thủy sản và đại dương của EU – ông Costas Kadis – sẽ ưu tiên thúc đẩy cạnh tranh công bằng và phát triển bền vững.
OPAGAC lập luận rằng việc liên kết quyền tiếp cận thương mại – thông qua cơ chế hạn ngạch thuế quan tự trị của EU – với các tiêu chí bền vững là điều thiết yếu nhằm đảm bảo tính nhất quán về quy định và tạo sân chơi bình đẳng cho các bên.
Nguồn: https://vasep.com.vn/san-pham-xuat-khau/ca-ngu/thi-truong-the-gioi/tay-ban-nha-san-luong-danh-bat-ca-ngu-giam-24-do-canh-tranh-gia-tang-tu-chau-a-33729.html
